Tổng cục Hải quan đang đề nghị Bộ Y tế có giải pháp xử lý những bất cập trong việc kiểm tra an toàn thực phẩm hàng quà biếu, tặng nhập khẩu, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán, khối lượng hàng hóa phát sinh lớn, nên dễ gây phản ứng từ người nhận hàng và DN dịch vụ bưu chính.



Hoạt động nghiệp vụ tại Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh (Cục Hải quan Hà Nội). Ảnh: N.Linh

Vướng mắc trong thủ tục kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng quà biếu, tặng nhập khẩu trong định mức miễn thuế xuất phát từ bất cập của hệ thống văn bản hiện tại.

Theo quy định tại khoản 4 Điều 1 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định 23/2007/QĐ-BYT (hiện nay, các căn cứ ban hành Quyết định này đã hết hiệu lực) của Bộ Y tế và khoản 1 Điều 3 Thông tư 25/2010/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa có nguồn gốc động vật nhập khẩu thì quà biếu, tặng không thuộc diện phải kiểm tra an toàn thực phẩm.

Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Nghị định 38/2012/NĐ-CP của Chính phủ thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm thì quà biếu, tặng không thuộc đối tượng được miễn kiểm tra an toàn thực phẩm.

Thực tế, tại các Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh và Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất (Cục Hải quan TP.HCM), trung bình một tuần các đơn vị làm thủ tục nhập khẩu cho khoảng 780 tờ khai liên quan đến an toàn thực phẩm, trong đó có khoảng 90 tờ khai tổng (mỗi tờ khai tổng sẽ bao gồm nhiều bill hàng).

Tổng nhập khẩu một tuần phát sinh tại các chi cục khoảng 8.500 bill trong đó có khoảng 60-70% lô có mặt hàng thực phẩm. Trị giá lô hàng thực phẩm đa phần là dưới 2 triệu đồng.

Do khối lượng hàng quà biếu phát sinh hàng tuần lớn, đặc biệt là vào dịp lễ, tết cuối năm nhưng trị giá mỗi lô hàng thường là rất thấp. Đồng thời, những mặt hàng này không mang tính chất mua bán thương mại, không đưa ra lưu thông trên thị trường, nên việc kiểm tra an toàn thực phẩm đối với đối tượng này thường gây phản ứng từ người nhận hàng và doanh nghiệp dịch vụ bưu chính.

Trên thực tế, Tổng cục Hải quan cho biết, các cơ quan kiểm tra an toàn thực phẩm chưa có sự thống nhất cao về việc kiểm tra an toàn thực phẩm đổi với hàng quà biếu, tặng nhập khẩu, do chưa có hướng dẫn đầy đủ, thống nhất.

Ngoài ra, các cơ quan kiểm tra không có đại diện làm việc tại các địa điểm làm thủ tục chuyển phát nhanh, vì vậy, đối với các lô hàng có mặt hàng thực phẩm thì các tổ chức chuyển phát nhanh mời người nhận hàng đến địa điểm chuyển phát nhanh để nhận hàng và mang đến trụ sở cơ quan kiểm tra để kiểm tra. Điều này không đúng với mục đích là chuyển phát tận tay người nhận hàng.

Nhằm tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho người nhận hàng, tổ chức dịch vụ chuyen phat nhanh và các cơ quan có liên quan, Tổng cục Hải quan đang đề nghị Bộ Y tế rà soát các quy định có liên quan đến kiểm tra an toàn thực phẩm hàng hóa NK. Trước mắt, Bộ Y tế cần có văn bản chỉ đạo tạm thời không áp dụng kiểm tra an toàn thực phẩm đối với hàng quà biếu, tặng nằm trong định mức miễn thuế quy định tại Quyết định 31/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.